De bron van de Demer: de levensader van Diest (deel 3)

Eind jaren 60 verdween de Demer uit het stadscentrum van Diest. De geurhinder was niet langer leefbaar. Slachtafval, de inhoud van de toiletten: alles kwam in de Demer terecht. Daarom besloot burgemeester Gilbert Cluckers de Demer om te leiden en het gedeelte in de binnenstad toe te gooien.

Zo’n vijftig jaar later loopt de rivier opnieuw door de binnenstad. Mede dankzij Geert Cluckers, de kleinzoon van de voormalige burgemeester, die er sinds hij schepen is zijn missie van heeft gemaakt opnieuw water naar Diest te brengen. Niet om zijn grootvader te pesten, maar net omwille van de gedeelde liefde voor de Demer. “Wanneer ik andere steden bezocht, viel mij telkens weer hetzelfde op: water doet leven. Kijk maar naar Gent, Leuven of Mechelen. Dat wilde ik ook in Diest.”

Gelukkig is de Demerkwaliteit lang niet meer die van in de jaren 60. Samen met de Vlaamse Milieumaatschappij en Aquafin besloot het stadsbestuur de Demer opnieuw open te leggen. In september 2012 gingen de werken van start. “In het begin verklaarden ze ons zot. Heel Diest zou jarenlang openliggen door de werken. Maar ik was heel overtuigd door dit verhaal.”

Bij het ontwerp werd zoveel mogelijk rekening gehouden met de oorspronkelijke loop van de Demer. Op één plek speelden ze vals, omdat daar intussen de spoedafdeling is gevestigd.

Toen de werken eenmaal van start gingen, werden bovendien heel wat spullen uit lang vervlogen tijden teruggevonden. Glazen flessen, maar ook een oorlogshelm, een zwaard en een geweer. Van het gevonden wrakhout heeft de lokale kunstenaar Edwin Degelin een boot gemaakt, Den Aak, die nu aan het ziekenhuis staat tentoongesteld. Ook constructies die werden blootgelegd, zoals kademuren en een paardentrap, kregen een plaats in het concept.

In 2016 was het dan eindelijk zo ver: de vernieuwde Demer was klaar. Om dat te vieren, organiseerde het stadsbestuur een eendjesrace met 30.000 badeendjes.

Dik twee jaar later is de Demer niet meer weg te denken uit Diest. “Het is de levensader van de stad”, aldus Cluckers. “We willen de mensen dan ook zo dicht mogelijk bij het water brengen. Zo is er een wandelpad over de Demer. Schoolkinderen komen ’s middags hun boterhammen opeten aan de rand van de rivier. En deze zomer willen we voor het eerst Demerfeesten organiseren.”

Diest is zelfs een voorbeeld geworden voor andere gemeenten. “Er zijn hier al veel burgemeesters komen kijken. Ook in Tongeren gaan ze de Jeker opnieuw openleggen, naar ons voorbeeld. Het effect is dan ook duidelijk. De Demer heeft Diest een serieuze boost gegeven. We zien veel meer interesse van projectontwikkelaars en nieuwe bewoners.”

Of ook zijn kinderen de liefde voor de Demer van hun overgrootvader en vader hebben geërfd? Cluckers lacht. “Een paar jaar geleden waren enkele jongeren tijdens de hitte in de Demer gaan zwemmen. Ik zag een foto in de krant, en jawel, mijn zoon was er natuurlijk bij. Eigenlijk mag het niet, maar ik snap dat wel. De Demer speelt een belangrijke rol in onze familie. Mijn grootvader werd heel zijn carrière met de rivier geassocieerd en mijn vader ging er als jonge kerel vaak in zwemmen. Het zit in ons bloed. Ik grap weleens dat ik hoop dat mijn toekomstige kleinzoon de Demer niet opnieuw dichtgooit. Dan zou de cirkel pas rond zijn.”

Het Gasthuis biedt jonge, talentvolle Aarschottenaren graag kansen. Ook op literair vlak. Maandelijks sturen wij onze waterreporter Jozefien op pad om een blogbericht te maken over ons jaarthema: water!